Ιδιωτικοποιήσεις

Ιδιωτικοποιήσεις

Το εναρκτήριο λάκτισμα για το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας έχει δοθεί εδώ και καιρό. Σήμερα, αρέσκονται στο να το αποκαλούν ιδιωτικοποιήσεις ή αποκρατικοποιήσεις. Πως αλλιώς όμως μπορούμε να ερμηνεύσουμε το γεγονός ότι οι ημικρατικοί οργανισμοί, που ανέκαθεν αποτελούσαν την ατμομηχανή της οικονομίας μας, βρίσκονται ενώπιον των ιδιωτικοποιήσεων;
    Πολλοί κάνουν λόγο πως δεν είναι πια κερδοφόρο να τους διατηρήσουμε ημικρατικούς, άρα να τους παραχωρήσουμε σε ιδιωτικά κεφάλαια, κάτι που έδειξε πως είναι επικίνδυνο κοινωνικά, οπουδήποτε εφαρμόστηκε. Πόσο μάλλον σε μια χώρα που έχει να αντιμετωπίσει υφεσιακά προβλήματα. Η χώρα διανύει το τέταρτο έτος της κρίσης και το τρίτο της διακυβέρνησης της Δεξιάς. Και τα δύο παίζουν ζωτικό ρόλο ως προς την ταχύτητα αλλά και τον τρόπο με τον οποίο θα συμβούν οι ιδιωτικοποιήσεις. Όσον αφορά στη Δεξιά ,ήταν πάντοτε ταγμένη υπέρ των ιδιωτικοποιήσεων, οπότε καταλαβαίνουμε ότι δεν θα υπάρξουν ηθικοί ενδοιασμοί ως προς αυτό. Αντιλαμβάνονται τα πράγματα διαφορετικά, κάτι που τους επιτρέπει να πιστεύουν πως η ανεξέλεγκτη λειτουργία των αγορών μπορεί να δώσει μέσα απ’ το σύστημα τα καλύτερα αποτελέσματα. Το έργο της Δεξιάς φαινομενικά δεν είναι δύσκολο, την στιγμή που πατούν σε πλάτες γιγάντων, όπως του A.Greenspan ή του M. Friedman. Άνθρωποι οι οποίοι θεωρούνταν γίγαντες για τις ιδέες τους, ή τέλος πάντων έτσι νομίζαμε, διότι αποδείχτηκε τελικά πως μόνο για γίγαντες δεν επρόκειτο. Η Αμερική, που για πολλούς η δομή της αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση, ήταν απ’ τις πρώτες χώρες που εφάρμοσαν τις ιδιωτικοποιήσεις σε ένα μεγάλο φάσμα τομέων, όπως η υγεία, η παιδεία κ.α. Αυτό που δεν προβλήθηκε αρκετά ,ήταν πως μετά το χτύπημα της κρίσης το 2008 στην Αμερική , απουσίαζε το κοινωνικό κράτος. Όποιος δεν διαθέτει χρήματα, δεν μπορεί να σπουδάσει, διότι στα κολλέγια επιβάλλεται να πληρώνεις δίδακτρα. Στα νοσοκομεία επικρατεί η ίδια κατάσταση. Περίθαλψη και θεραπεία μόνο σε όσους έχουν ασφάλεια ζωής, κάτι που για το μέσο αμερικανό πολίτη αποτελεί αγαθό πολυτελείας. Στον τομέα της στέγασης, τα πράγματα δεν θα μπορούσαν να είναι διαφορετικά, καθώς στο ποσοστό των αστέγων, το κράτος, το μόνο που μπορεί να τους παράσχει είναι προσωρινή στέγαση ,ενώ στη συνέχεια θα πρέπει να αντιμετωπίσουν την έλλειψη στέγης για αρκετά μεγάλο διάστημα ή για πάντα. 
   Αν και υπάρχουν πάμπολλα παραδείγματα του τι θα πει να υπάρχουν ανεξέλεγκτες αγορές ερήμην του κράτους ,οι οποίες επιτυγχάνονται με την ολοκλήρωση των ιδιωτικοποιήσεων σε όλους τους τομείς και ενώ όλα αναδεικνύουν τις κοινωνικές συνέπειες που μπορούν να αποφέρουν τέτοιες επιλογές, η ευρωπαϊκή πολιτική, αλλά και σε τοπικό επίπεδο πολιτική των κυβερνώντων, είναι προσανατολισμένη προς αυτή την κατεύθυνση. Συναινεί στην εγκαθίδρυση ενός σάπιου μοντέλου ανάπτυξης, που ακόμα και αυτοί που της την υποδεικνύουν , δεν την ακολουθούν. Αποτελεί επίσης παράδοξο, το ότι οι ηγετικές χώρες της Ευρώπης έχουν ακολουθήσει ένα διαφορετικό μοντέλο ανάπτυξης, ωστόσο επιβάλλουν ένα πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων σε μια τόσο δύσκολη χρονική στιγμή. Οι λόγοι που οι Δεξιοί των μεγάλων ευρωπαϊκών χωρών επιθυμούν να εφαρμοστεί μια τέτοια πολιτική, δεν συνάδουν με τους λόγους που θέλει η Δεξιά σε τοπικό επίπεδο να το κάνει ,διότι η χώρα μας δεν έχει τα ίδια συμφέροντα με αυτά των μεγάλων ευρωπαϊκών χωρών. «Εμείς» αποσκοπούμε πως μέσα από τις ιδιωτικοποιήσεις θα δοθεί ώθηση για έξοδο από την κρίση. Οι «ξένοι» στο να μεγαλώσουν την επιρροή τους σε μικρότερες χώρες, μέσω των επιχειρήσεών τους, με απώτερο σκοπό τη μεγέθυνση των κερδών τους ,κάτι που μπορεί να συμβεί μόνον εφόσον οι «ασπίδες» των κρατών ,δηλαδή οι κρατικές τους επιχειρήσεις, παραχωρηθούν σε ιδιωτικά συμφέροντα. Αυτά τα κέρδη, η υψηλή τάξη, όπως εξηγεί αναλυτικά ο νομπελίστας οικονομολόγος J.Stiglitz στο βιβλίο του «Το τίμημα της ανισότητας», δεν θα τα μοιραστεί με τις ακόλουθες μεσαία και χαμηλή τάξη. Είναι το λιγότερο αφελές να πιστεύει κανείς ακόμα, πως η συγκέντρωση του πλούτου στα υψηλά στρώματα θα οδηγήσει σε ευημερία την πλειονότητα των πολιτών. Όπως είπα και πριν επειδή η Δεξιά δεν έχει ηθικούς ενδοιασμούς στην υλοποίηση των ιδιωτικοποιήσεων, δεν διστάζει να τις κάνει πράξη σε όλους τους τομείς. Έχουν μπει στο στόχαστρο ήδη η ΑΗΚ καθώς και η ΑΛΚ αλλά το ποιο ανησυχητικό είναι, πως στο στόχαστρο μπαίνουν και οι ιδιωτικές κατοικίες. Είχαμε μάλιστα προειδοποιήσεις από την ΕΚΤ πως αν δεν προχωρήσουμε σε ιδιωτικοποιήσεις, δεν θα μας δώσουν τα χρήματα που συμφωνήθηκαν για τις ανάγκες τους κράτους. Αυτό αποτελεί ένα είδος bullying σε διεθνές επίπεδο, αν όχι κατάφωρη καταπάτηση του δικαιώματός μας να μπορούμε να αρνούμαστε ότι πιστεύουμε πως δεν είναι προς όφελός μας. 
    Η όλη κατάσταση με τις ιδιωτικοποιήσεις θυμίζει παίγνιο αρνητικού αθροίσματος. Αυτό σημαίνει πως, η χασούρα της μιας πλευράς είναι κατά πολύ μεγαλύτερη απ’ ότι τα κέρδη της άλλης. Πιο απλά, η μια πλευρά χάνει παρά πολλά για να κερδίσει η άλλη πολύ λίγα.   Στη δική μας περίπτωση η διάλυση του κοινωνικού κράτους είναι πολύ μεγάλη, σε σύγκριση με αυτά που θα βγάλουν οι επιχειρήσεις, που θα εκμεταλλευτούν τις προσεχείς ιδιωτικοποιήσεις. Τα οικονομικά αποτελούσαν πάντοτε μια κοινωνική επιστήμη, με στόχο την ανάπτυξη και την ευημερία όλων των ανθρώπων και έτσι έπρεπε να συνεχίσει να αντιμετωπίζεται. Αντιθέτως, βλέπουμε να έχει μεταμορφωθεί αυτός ο στόχος και τη θέση του να παίρνει ένα είδος παιχνιδιού με αποδέκτες μόνο τα υψηλά στρώματα.

   Ο καθησυχασμός, από μια μεγάλη μερίδα πολιτών πως θα τα καταφέρουν να αντεπεξέλθουν σε μια κατάσταση, όπως αυτή που προσπαθούν να μας επιβάλλουν (δηλαδή κατάργηση του κοινωνικού κράτους) , έγκειται σε μια πολύ απλή εξήγηση. Το πλουσιότερο 1% έχει ως στόχο τη μεγέθυνση των εισοδημάτων του. Το ακόλουθο 1% έχει ως στόχο να μοιάσει στο πιο πλούσιο 1%. Ακολούθως, τα υπόλοιπα εκατοστημόρια, έχουν σαν στόχο να μοιάσουν στο 1% που βρίσκεται από πάνω τους. Ο ίδιος στόχος ισχύει για όλα τα εκατοστημόρια, από το πιο ψηλό μέχρι το πιο χαμηλό ,δεν είναι όμως εφικτός για όλα τα επίπεδα. Τα χαμηλά στρώματα δεν μπορούν να πετύχουν το στόχο τους ,τόσο εύκολα τουλάχιστον, όσο μπορούν τα υψηλά. Υπάρχουν πολλές εξηγήσεις γι 'αυτό το επιχείρημα. Ενδεικτικά αναφέρω πώς η έλλειψη πόρων στα χαμηλά στρώματα, που μπορεί να μεταφραστεί σε έλλειψη παιδείας ή έλλειψη υγείας, θα τους οδηγήσει σε μια στάσιμη κατάσταση. Είναι λοιπόν τουλάχιστον παραπλανημένος κάποιος που ανήκει στα χαμηλά ή στα μεσαία στρώματα, να πιστεύει πως θα μπορέσει να εξελιχθεί το ίδιο γρήγορα και ποιοτικά με κάποιον που βρίσκεται στα υψηλά στρώματα.

   Πρέπει να διεκδικούμε ένα κράτος απ’ τους πολίτες για τους πολίτες. Η μερική αποτυχία κρατικών μηχανισμών δεν έγκειται στο κράτος αυτό καθ’ αυτό, αλλά στη χειραγώγησή του από συγκεκριμένα συμφέροντα. Δεν αποτελεί λύση  να πιστεύουμε πως η διάλυσή του θα λύσει οποιαδήποτε προβλήματα. Σε όλα τα επιτυχημένα κράτη, δηλαδή σε αυτά που οι πολίτες τους είναι πιο ευτυχισμένοι, είναι αυτά στα οποία υπάρχει ισχυρή κρατική παρουσία. Μπορεί «αρχή ήμισυ παντός» για τους κυβερνώντες και τις ιδιωτικοποιήσεις τους, αλλά και «επανάληψη μήτηρ πάσης μαθήσεως» για τα αποτελέσματα που αυτές φέρνουν.